Saç Porozitesi Nasıl İşler? Bilimsel Perspektif
Platformumuzdaki en çok okunan ve popüler makaleleri görmek için Trendler bölümüne geçebilirsiniz.
Saç porozitesi, saç teli üzerindeki kutikül tabakasının durumu ve saçın su emme kapasitesi ile doğrudan ilişkilidir. Robbins'in 2012 tarihli "Chemical and Physical Behavior of Human Hair" adlı çalışmasına göre, saçın porozitesi esas olarak kutikülün hasar görmesiyle artar. Kutikül tabakasının kırılması veya kalkması, saçın daha fazla su ve ürün emmesine yol açar; bu durum yüksek porozite olarak tanımlanır.
Porozitenin Saç Uzamasıyla Değişimi
Saç uzadıkça, saç teli çevresel faktörlere maruz kalır. Isı, UV ışınları ve günlük aşınma gibi etkenler saç kutikülünde hasar oluşturur. Bu hasar, saçın porozitesinin zamanla artmasına neden olur. Ancak, saç kökü ile saç ucu arasında yapılan taramalarda, saçın kök kısmının daha düşük poroziteye sahip olduğu, uç kısmın ise daha yüksek porozite gösterdiği gözlemlenmiştir. Bu durum, saçın doğal yaşlanma ve çevresel etkilerle yapısal olarak değiştiğini gösterir.
Ayrıca Bakınız
pH Değerinin Poroziteye Etkisi
pH değerinin saç porozitesi üzerindeki etkisi konusunda bilimsel çalışmalar sınırlıdır ve net bir sonuç bulunmamaktadır. Bazı araştırmalar, şampuanların yüksek pH değerlerinin saç yüzeyinde negatif yükü artırarak saç lifleri arasında sürtünmeyi yükselttiğini ve bunun dolaylı olarak poroziteyi artırabileceğini öne sürmektedir. Ancak, bu çalışmalar doğrudan poroziteyi ölçmekten ziyade pH'nın saç yüzeyindeki kimyasal ve fiziksel etkilerini incelemektedir.
Örneğin, 2014 tarihli bir çalışma (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4158629/) şampuanların pH değerlerinin saç lifleri üzerindeki elektrik yükünü etkilediğini ve bu durumun saç yüzeyinde sürtünmeyi artırdığını belirtmiştir. Bu artan sürtünme, saçın yapısal bütünlüğünü zayıflatabilir ve dolaylı olarak poroziteyi yükseltebilir.
Porozite Kavramının Bilimsel ve Tüketici Anlamları
Bilimsel camiada "porozite" terimi, saç yapısının kimyasal ve fiziksel özelliklerini tanımlamakta sınırlı kullanılır. Saç bilimciler genellikle saçın yapısal hasarını ve kutikül tabakasındaki değişiklikleri doğrudan ölçmeyi tercih ederler. Porozite kavramı, daha çok tüketici ve kuaför terminolojisinde saçın su ve ürün emme kapasitesi olarak kullanılır.
Dr. Trefor Evans gibi saç bilimi uzmanları, kutikülün kaldırılması veya hasar görmesinin geri dönüşü olmayan bir süreç olduğunu belirtir. Kutikül kalktığında, onu tutan moleküler yapışkanlık bozulur ve bu durum saçın yapısal bütünlüğünü kalıcı olarak etkiler. Bu nedenle, pH ile kutikülün açılıp kapanması gibi ifadeler, bilimsel olarak tam anlamıyla doğru değildir.
Görsel Kanıtlar ve Araştırmalar
Bazı çalışmalar, saç kökü ve saç ucu arasındaki yapısal farkları SEM (Taramalı Elektron Mikroskobu) görüntüleriyle göstermiştir. Bu görseller, saçın uç kısımlarında kutikül tabakasının daha fazla hasar gördüğünü ve porozitenin arttığını destekler niteliktedir.
Ayrıca, saç bakım ürünlerinin pH aralığının (genellikle 3.5-7.0) saç yapısı üzerinde belirgin bir etkisi olmadığı, ancak aşırı pH değerlerinin saç yapısını olumsuz etkileyebileceği belirtilmektedir.
Sonuç Değerlendirmesi
Saç porozitesi, saçın yapısal durumu ve çevresel etkilerle değişen bir özelliktir. Hasar gören saçta porozite artar ve bu durum saçın su ve ürün emme kapasitesini etkiler. pH değerinin saç porozitesi üzerindeki etkisi henüz net olarak kanıtlanmamış olmakla birlikte, yüksek pH'nın saç yüzeyinde sürtünmeyi artırarak dolaylı etkileri olabileceği düşünülmektedir. Bilimsel literatürde porozite kavramı, tüketici algısından farklı olarak daha sınırlı ve spesifik bir şekilde ele alınmaktadır.
Saç bakımında, özellikle saç uçlarının korunması ve çevresel hasarların önlenmesi, porozitenin artmasını engellemek açısından önem taşır.
Kaynaklar:
Robbins, C. R. (2012). Chemical and Physical Behavior of Human Hair.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0304399105001464
Dr. Trefor Evans, Saç Anatomisi Sunumu (YouTube)
Reddit r/HaircareScience tartışmaları ve yorumları





















